Programa do 25 de novembro. A emisión explicitamente dedicada á igualdade entre os xéneros. Primeiro falamos con Jon Amil, titulado en Medicina, que nos presentou o blogue As Mir e Unha Noites e que compartillou con nós a súa opinión sobre moitos outros temas relacionados coa atención sanitaria (feita con sensibilidade). Mónica Palacios Ferreira ocupouse da coordinación.
No último cuarto de hora, Helena Valle conduciu a conversa con Belén Chao, Tenente da Alcaldía no Concello de Muras, para presentar o programa de actos dedicado á pedagoga Antía Cal.
ANTÍDOTO PARA SUPERAR O FUNDAMENTALISMO
A conversa entre Jon Amil e Mónica P. Ferreira é un auténtico antídoto para coñecer as situacións de fundamentalismo que nos rodean e que nos son presentadas como a única vía para saírmos dunha suposta penuria cultural. Estes son algúns fragmentos do diálogo:
MÓNICA: Aínda que nacido en Vigo, a túa familia ten unha parte vasca e unha parte galega. Cóntanos.
JON: Ten. Miña nai é vasca, oriunda de Irun. Foi vivir a Vigo pouco antes de nacer eu. Levará vivindo en Vigo uns 28 anos.
MÓNICA: Xa lemos nunha entrevista que che fixeron no Portal Galego da Lingua que o teu contacto co galego non foi precisamente un camiño de rosas...
JON: Non. Imaxina. Que sexas de Vigo-cidade, do centro urbano...
... Cando ía á escola, o galego era bastante escaso. Ao ter unha mestra para todas as materias, o criterio que prevalecía era o dela. Eran profesoras que non falaban galego e nas horas de galego preferían dar outras cousas. Había unha que, en vez de dar galego, na súa hora facíamos lectura en castelán. Galego naquela época... pouco.
No instituto, máis adiante, aumentou un pouco -tampouco excesivamente, que sabemos como está a situación-. No instituto xa fun tomando consciencia do que é o galego.
Eu teño amigos que estudaron toda a vida en Vigo no instituto -que aprobaron e con boa nota- e a día de hoxe non son capaces de enfiar dúas frases seguidas en galego, o que é bastante triste.
O que cambiou a miña relación co galego na infancia e na adolescencia foi o Xabarín Club. Nenos que nunca vida estivéramos en contacto co galego estábamos no parque cantando as cancións de Xabarín -o "xa vai sendo hora de ir para a casa"- ou xogábamos ao Son Goku, que era moi divertido (eu sempre era Vexeta, que é o que máis mola).
KARINA:Chegache aos 18 anos e reivindicache orgullosamente a túa condición de neofalante.
JON: Si. Mais quero aclarar que non foi no momento de entrar na universidade. Comecei a falar en Vigo, antes de entrar na universidade, no final de 2º de Bacharelato. Non fun deses que "chega a Santiago e se bota a falar galego", como me teñen dito.
Xa nos últimos anos do instituto, cando comecei a ter conciencia propia e a pensar por min mesmo, entroume certa comichón co tema do galego. Eu preguntábame: por que non falo en galego? Eu son galego, a miña familia paterna fala toda galego, eu vou á aldea e fálase galego, por que no meu día a día non o falo?
Comecei a fixarme no autoodio que hai; na xente que cambia de idioma para falar cos nenos; na xente maior que fala castrapo por teren vergoña de falaren galego na consulta médica... Iso fíxome reflexionar.
Pensei que a mellor maneira de defender o galego é usándoo. Así me decidín a usalo en todos os ámbitos. Boteime a falar galego e así até chegar ao día de hoxe.
KARINA: Como lle foi ao orgulloso neofalante na Faculdade de Medicina?
JON: Foime ben e mal. Ao princípio -matemático-, cando digo que son de Vigo, toda a xente pregunta "pero... de Vigo-Vigo?". Á xente estráñalle que unha persoa de Vigo-Vigo -eu son do centro; da rúa Torrecedeira- fale galego. Mais despois tiven moi boa acollida porque comecei a ter un grupo de amigos galego-falantes, a maioría falantes-de-nacenza e iso tamén me axudou a mellorar o meu propio galego, a ter un referente para cuestións como o timbre das vogais abertas e fechadas. Por exemplo: fixeime nun amigo da Limia que as marca perfectamente e iso axudoume a mellorar, a que a miña fonética sexa tan boa como se di. Fascinoume falar con xente e verificar que as variantes dialectais que aparecen nos libros de texto eran de verdade.
Mais entre o estudantado hai de todo. Tamén hai os típicos estudantes que son máis "snobs", que non falan galego. Medicina é como o Hogwarts de Harry Potter. Hai dous mundos. Os da alta alcurnia crense mellores que o resto -non xeralizo; ollo!-; teñen menosprezo polo resto da xente e iso inclúe o galego.
HELENA: Dixéchenos que entre o estudantado o ambiente era moi variado. Cóntanos agora como é o ambiente entre o profesorado.
JON: Pois... decepcionante. Podes imaxinar: temos seis anos de Medicina e cada ano teremos dez materias. Cada materia terá uns catro profesores. Fai as contas de cantos profesores pode haber en Medicina (10 X 6 = 60.... 60 X 3 = 180). Pois de todos eles penso que falaron en galego nas clases tres ou catro. E daquela maneira. Porque, aínda que lle poñen moita vontade -e falar galego está moi ben-, algún o que falaba galego-galego non era. Era así unha mestura con moitos castelanismos...
HELENA: ... vulgarmente castrapo.
JON: ... si, vulgarmente castrapo,
Isto tamén fai que a xente que estudou comigo non coñeza os termos médicos en galego. Eu coñézoos porque os busquei pola miña conta, mais os meus compañeiros non saben os termos médicos en galego. Así pérdese o idioma; é un ámbito en que non se está usando. Despois cando chegan a médicos -a médicas-, chega o momento en que se tes que facer unha historia clínica non sabes. Non sabes como tes que dicir a palabra en galego.
(...)
KARINA: Falando da acollida, que tal foi a acollida que lle dispensou a clase médica ao novo titulado que se presentou no hospital falando en galego?
JON: Xa podes imaxinar. Traballar non traballei. Fixen prácticas... e téñenme pasado cousas!! Unha vez tiña prácticas dunha certa especialidade. Cheguei á consulta e o médico en cuestión tiña todo empapelado con cartaces de certa asociación galegófoba. Nada máis entrar, presenteime: "Ola. Eu son un estudante que vén facer prácticas...".
Nada máis comezar a falar galego, soltoume: "Oye, tú no serás de Galicia Nova o de los Cafres o de esa gentuza, no?!"
KARINA: Que calificativos máis...!
HELENA: Que desagradable!
JON: O dos Cafres viña por unha asociación estudantil que existía antes. Chamoulle CafRES, despectivamente. Eu flipei. Asi de entrada, que chegue alí e que me diga iso!! Eu simplemente cheguei alí falando educadamente.
Eu non me amilanei. Continuei falando galego -que pense o que queira-. E con ese médico, máis adiante, tamén me pasou..
Eu teño amigos que estudaron toda a vida en Vigo no instituto -que aprobaron e con boa nota- e a día de hoxe non son capaces de enfiar dúas frases seguidas en galego, o que é bastante triste.
O que cambiou a miña relación co galego na infancia e na adolescencia foi o Xabarín Club. Nenos que nunca vida estivéramos en contacto co galego estábamos no parque cantando as cancións de Xabarín -o "xa vai sendo hora de ir para a casa"- ou xogábamos ao Son Goku, que era moi divertido (eu sempre era Vexeta, que é o que máis mola).
KARINA:Chegache aos 18 anos e reivindicache orgullosamente a túa condición de neofalante.
JON: Si. Mais quero aclarar que non foi no momento de entrar na universidade. Comecei a falar en Vigo, antes de entrar na universidade, no final de 2º de Bacharelato. Non fun deses que "chega a Santiago e se bota a falar galego", como me teñen dito.
Xa nos últimos anos do instituto, cando comecei a ter conciencia propia e a pensar por min mesmo, entroume certa comichón co tema do galego. Eu preguntábame: por que non falo en galego? Eu son galego, a miña familia paterna fala toda galego, eu vou á aldea e fálase galego, por que no meu día a día non o falo?
Comecei a fixarme no autoodio que hai; na xente que cambia de idioma para falar cos nenos; na xente maior que fala castrapo por teren vergoña de falaren galego na consulta médica... Iso fíxome reflexionar.
Pensei que a mellor maneira de defender o galego é usándoo. Así me decidín a usalo en todos os ámbitos. Boteime a falar galego e así até chegar ao día de hoxe.
KARINA: Como lle foi ao orgulloso neofalante na Faculdade de Medicina?
JON: Foime ben e mal. Ao princípio -matemático-, cando digo que son de Vigo, toda a xente pregunta "pero... de Vigo-Vigo?". Á xente estráñalle que unha persoa de Vigo-Vigo -eu son do centro; da rúa Torrecedeira- fale galego. Mais despois tiven moi boa acollida porque comecei a ter un grupo de amigos galego-falantes, a maioría falantes-de-nacenza e iso tamén me axudou a mellorar o meu propio galego, a ter un referente para cuestións como o timbre das vogais abertas e fechadas. Por exemplo: fixeime nun amigo da Limia que as marca perfectamente e iso axudoume a mellorar, a que a miña fonética sexa tan boa como se di. Fascinoume falar con xente e verificar que as variantes dialectais que aparecen nos libros de texto eran de verdade.
Mais entre o estudantado hai de todo. Tamén hai os típicos estudantes que son máis "snobs", que non falan galego. Medicina é como o Hogwarts de Harry Potter. Hai dous mundos. Os da alta alcurnia crense mellores que o resto -non xeralizo; ollo!-; teñen menosprezo polo resto da xente e iso inclúe o galego.
HELENA: Dixéchenos que entre o estudantado o ambiente era moi variado. Cóntanos agora como é o ambiente entre o profesorado.
JON: Pois... decepcionante. Podes imaxinar: temos seis anos de Medicina e cada ano teremos dez materias. Cada materia terá uns catro profesores. Fai as contas de cantos profesores pode haber en Medicina (10 X 6 = 60.... 60 X 3 = 180). Pois de todos eles penso que falaron en galego nas clases tres ou catro. E daquela maneira. Porque, aínda que lle poñen moita vontade -e falar galego está moi ben-, algún o que falaba galego-galego non era. Era así unha mestura con moitos castelanismos...
HELENA: ... vulgarmente castrapo.
JON: ... si, vulgarmente castrapo,
Isto tamén fai que a xente que estudou comigo non coñeza os termos médicos en galego. Eu coñézoos porque os busquei pola miña conta, mais os meus compañeiros non saben os termos médicos en galego. Así pérdese o idioma; é un ámbito en que non se está usando. Despois cando chegan a médicos -a médicas-, chega o momento en que se tes que facer unha historia clínica non sabes. Non sabes como tes que dicir a palabra en galego.
(...)
KARINA: Falando da acollida, que tal foi a acollida que lle dispensou a clase médica ao novo titulado que se presentou no hospital falando en galego?
JON: Xa podes imaxinar. Traballar non traballei. Fixen prácticas... e téñenme pasado cousas!! Unha vez tiña prácticas dunha certa especialidade. Cheguei á consulta e o médico en cuestión tiña todo empapelado con cartaces de certa asociación galegófoba. Nada máis entrar, presenteime: "Ola. Eu son un estudante que vén facer prácticas...".
Nada máis comezar a falar galego, soltoume: "Oye, tú no serás de Galicia Nova o de los Cafres o de esa gentuza, no?!"
KARINA: Que calificativos máis...!
HELENA: Que desagradable!
JON: O dos Cafres viña por unha asociación estudantil que existía antes. Chamoulle CafRES, despectivamente. Eu flipei. Asi de entrada, que chegue alí e que me diga iso!! Eu simplemente cheguei alí falando educadamente.
Eu non me amilanei. Continuei falando galego -que pense o que queira-. E con ese médico, máis adiante, tamén me pasou..
Sem comentários:
Enviar um comentário