Nos últimos días de xullo, o noso colaborador Txerra Rodríguez visitou os cemiterios de Derio e Sondika para estudar os niveis de uso das linguas escritas nas lápidas e contrastar a información obtida nos diferentes concellos galegos en que se fixo unha análise seguindo os criterios do Modelo Burela.
Esta é a análise que acompaña a reportaxe fotográfica que nos enviou:
Txerra Rodríguez
Derio, pobo da comarca de Txorierri en Bizkaia, está a 8 quilómetros de Bilbo. Xunto a Sondika e Erandio, até uns anos atrás marcaba a fronteira do euskera. Isto é: estes pobos manteñen vascofalantes do dialecto histórico da localidade.
Derio ten 5.800 habitantes, dos cales segundo a sondaxe sociolingüística de 2011 saben falar euskara o 33% e non saben nada de euskara o 41%. Está na media de Bizkaia e por baixo da media de Txorierri (de feito, é o pobo con menos vascofalantes da zona).
Cemiterio de Derio: o cemiterio antigo de Derio está desde o ano 2010 pechado. Séguese usando, mais só o fan os/as veciños/as que xa tiñan adquirido o panteón. Os demais baixan ao novo cemiterio de Derio (que é tamén o de Bilbo).
Inscripcións: 399
En euskara: 65 (16%)
En castelán: 334
Sondika é un pobo de Bizkaia, da comarca de Txorierri. Atópase a 6 quilómetros de Bilbo. Como temos sinalado, xunto a Derio e Erandio conservou viva a fala característica da localidade.
Dos 4.400 habitantes de Sondika, segundo o inquérito de 2011, saben falar euskara o 35% e non saben nada de euskara o 40%. Está na media de Bizkaia e por baixo da media de Txorierri.
Cemiterio de Sondika:
Inscripcións: 467
En euskara (ou parcialmente en euskara): 34 (7,3%)
En castelán: 433
Posíbeis explicacións dos dados:
- En Derio hai unha maior inmigración que en Sondika. Poida que moitos dos inmigrantes non estean enterrados en Derio, senón nos seus pobos de orixe.
- Poida que en Derio a comunidade euskaldún estea máis cohesionada que en Sondika. Hai bastantes datos sociolóxicos (separadamente deste pequeno estudo) que poden avalar este dato. En Derio os choques entre as dúas comunidades foron históricamente máis fortes. E a transmisión familiar do euskera ha ter moitas menos lagoas que en Sondika. É raro en Derio a non transmisión do euskera no franquismo, mentres que en Sondika a erosión foi maior.
- O movemento a favor do euskera en Derio foi máis forte que o de Sondika, tanto historicamente como hoxe en día. De todas as maneiras, nunca se traballou este tema de forma directa.
Sem comentários:
Enviar um comentário